Przejdź do treści

Żywokost – właściwości i zastosowanie

Żywokost

Żywokost lekarski (zwany też kosztywał) jest wieloletnią byliną pochodzącą z rodziny ogóreczników. Dzikie miejsce na którym występuje to podmokłe tereny i uprawy w ogrodach w formie rośliny dekoracyjnej. Jako elegancki kwiat o fioletowo purpurowym, bądź białym zabarwieniu bardzo często jest stosowany do celów leczniczych. Bylina bardzo często Mierzy od 30 cm do 1,5 m. Powyższa roślina kwitnie późną wiosną – głównie w okresie maja i czerwca. Jakie ma zastosowanie, przeciwwskazania i w jakiej formie go spożywać? Szczegóły dostępne są w artykule.

Spis treści

Żywokost – właściwości

Korzeń żywokostu posiada w swoim składzie dużą ilość substancji, które są wyjątkowo cenione w ziołolecznictwie. Jeżeli mówimy o składzie, to 10-15 % korzenia ma konsystencji w postaci śluzu, natomiast pozostałymi składnikami są:

  • asparagina,
  • beta-sitosterol,
  • olejek eteryczny.
  • krzem,
  • polifenole,
  • aminokwasy,
  • alantoina,
  • garbniki,
  • fruktany.

Alantoina, która wchodzi w skład korzenia prozdrowotnej rośliny ma istotny wpływ na zregenerowanie tkanek, przyspieszając ich gojenie, a także wpływa na nawilżenie skóry. Alantoina jest substancją cenioną od lat w kosmetologii. Działa zmiękczająco i wygładzająco, poprawia regenerację skóry, a następnie chroni ją przed oparzeniami wywołanymi promieniami słonecznymi. W zakresie chorób skóry ta substancja łagodzi przebieg łuszczycy, a także chroni przed powstawaniem odleżyn. Oprócz powyższego jest środkiem przeciwzapalnym.

UWAGA! Korzeń żywokostu powinien być podawany wyłącznie w formie zewnętrznej, gdyż przyjmowany doustnie może doprowadzić do zatrucia, gdyż zawiera substancje toksyczne.

Żywokost – zastosowanie

Żywokost lekarski, pomimo faktu posiadania toksycznych substancji jest stosowany w medycynie naturalnej oraz kosmetyce. Jako przykłady dolegliwości, które możemy leczyć za pomocą żywokostu możemy wymienić:

  • leczenie zwichnięć,
  • zmniejszanie dolegliwości stłuczeń,
  • leczenie otarć,
  • leczenie złamań,
  • schorzenia kręgosłupa,
  • schorzenia stawów,
  • leczenie stanów zapalnych ścięgien,
  • pomoc w zakresie leczenia urazów kolana oraz innych stawów,
  • leczenie reumatyzmu,
  • niwelowaniu bólów mięśniowych.

Żywokost jest zbierany jesienią w drugim roku od jego wegetacji, bądź wczesną jesienią trzeciego roku. Zebrany żywokost należy dokładnie wysuszyć oraz oczyścić aby przygotować z niego nalewkę. Nalewka nie służy w tym wypadku do picia, lecz do robienia okładów. Ziołolecznictwo pozwala również na wykorzystanie kwiatów oraz liści tej rośliny do doraźnego łagodzenia objawów stłuczeń.

Korzeń żywokostu pomaga na stawy, gdyż wykazuje silne działanie przeciwzapalne oraz przeciwbólowe. Jako okłady zewnętrzne pomaga on w zmniejszaniu dolegliwości reumatoidalnego zapalenia stawów. Jeżeli mamy kontuzję w postaci stłuczenia, schorzenia reumatyczne, urazy kości i kręgosłupa, zapalenie ścięgien oraz bóle mięśniowe, to okłady stosowane z tej rośliny pomogą w leczeniu tychże przypadłości.

Czytaj też: Orzechy brazylijskie – Cechy i właściwości >>

Żywokost lekarski – wpływ na skórę

Żywokost jest bardzo często jest rośliną wykorzystywaną w kosmetologii i w leczeniu schorzeń skórnych. Heterocykliczna pochodna mocznika tj. alantoina bardzo pozytywnie wpływa na skórę gdyż:

  • wpływa na powstawanie tkanki łącznej,
  • łagodzi objawy łuszczycy,
  • ma właściwości ściągające,
  • łagodzi podrażnienia,
  • wspomaga leczenie odmrożeń,
  • łagodzi zmiany w przebiegu atopowego zapalenia skóry,
  • przyspiesza proces gojenia się ran,
  • przyspiesza regenerację skóry,
  • zapobiega odleżynom,
  • łagodzi oparzenia wywołane filtrem UV.

Maść z żywokostu

Żywokost w formie korzenia proszkowanego można kupić w aptece. Warunki domowe pozwalają jednak na stworzenie mikstury domowej, która pomoże nam w niwelowaniu bolących miejsc.

W związku z faktem, że żywokost występuje w Polsce możemy zebrać go na łące podczas spaceru, a następnie wysuszyć. Jeżeli już go rozdrobnimy, to kolejnym krokiem jest zalanie rośliny olejem i wstawienie do garnka z wodą. Wodę należy gotować przez godzinę. Co ciekawe – proces należy powtarzać codziennie przez 3 dni z rzędu. Olej w tym wypadku pomaga wyłuskać zdrowotne substancje z korzenia, które następnie będziemy wcierać w obolałe miejsca. Zamiast takiej formy możemy stworzyć papkę korzeniową, która powstaje na skutek podgrzewania w małej ilości wody korzenia, a następnie jego zmiksowanie. Jest to idealne rozwiązanie w formie papki, którą następnie umieszcza się w gazie i kładzie na bolącym miejscu. Taki okład może utrzymywać się na ciele przez całą noc, co z pewnością zmniejszy dolegliwości bólowe, a także opuchliznę.

Maść z żywokostu – jak zrobić?

Maść z żywokostu działa podobnie jak papka i olej, jednak jej sposób zrobienia i stężenia jest odmienny. Działa ona łagodząco na bóle stawowo-mięśniowe, a także wpływa na polepszone gojenie się ran i oparzeń. Oprócz tego działa nawilżająco dzięki dużym zasobom alantoiny i prowitaminy B5.

Samą maść można kupić już w wersji gotowej wśród sklepów z produktami naturalnymi bądź w aptece. Innym rozwiązaniem jest stworzenie jej w sposób samodzielny. Maść robi się w następujący sposób:

  1. wykopujemy korzeń żywokostu,
  2. oczyszczamy korzeń z ziemi oraz go myjemy,
  3. osuszamy korzeń,
  4. blendujemy korzeń przy pomocy blendera lub maszynki do mielenia mięsa/kawy,
  5. do ubitej papki dodajemy pół łyżeczki 40% alkoholu i zalewamy gliceryną.

Całość substancji musi „przeżreć” się przez około 30 min po to, aby wszystkie zdrowotne substancje się wyodrębniły. Po wyżej wymienionym czasie oczekiwania odcedzamy całość i przy pomocy gazy łączymy papkę z tłuszczem.

Tłuszczem w tym wypadku może być:

  • smalec gęsi
  • masło shea,
  • olej kokosowym
  • wazelina kosmetyczna

Czas powstawania maści można znacznie skrócić, gdy użyjemy gotowego oleju żywokostowego zamiast tworzyć samodzielnie glicerat.

Żywokost lekarski – uprawa

Uprawa żywokostu nie jest skomplikowaną czynnością. Żywokost to prosta i niewymagająca roślina. Najlepszym miejscem dla jego uprawy jest wilgotne podłoże, co w praktyce oznacza zmieszaną ziemię z próchnicą. Żywokost wymaga średniego nasłonecznienia, a im bardziej stworzymy mu warunki do uprawy zbliżone do jego naturalnego środowiska-tym osiągniemy lepsze plony. Jako roślina zajmuje dużo miejsca, co oznacza, że w momencie sadzenia żywokost musi mieć zapewnioną odpowiednią zapewnić ilość miejsca. Najlepszymi odstępami są w tym wypadku odległości około 50cm.

Jako roślina ekspansywna powinna być pilnowana w zakresie naturalnego rozsiewu jej nasion, gdyż to może doprowadzić do utrudnień w jego uprawie ze względów powierzchniowych.

Nalewka z żywokostu

Można zrobić nalewkę z rośliny żywokostu. Przepis na taki wywar jest następujący:

  1. myjemy dokładnie korzeń pod bieżącą wodą,
  2. osuszamy roślinę i umieszczamy w szklanym naczyniu,
  3. roślinę zalewamy spirytusem, bądź zamykamy naczynie na 2 tygodnie,
  4. po dwóch tygodniach przelewamy wywar przez gazę.

Tak sporządzoną nalewkę stosujemy jedynie zewnętrznie w postaci okładów rozgrzewających. Możemy również pominąć kwestię okładów i wcierać ją bezpośrednio w stłuczone miejsca.

Czytaj też: Aronia – Odchudzające właściwości >>

Maść żywokostowa

Postać maści jest dostępna w aptece, a także w sklepach z naturalnymi substancjami. Korzeń najczęściej można kupić w sklepach zielarskich internetowych, bądź stacjonarnych. Jego cena uzależniona jest od formy w jakiej go kupimy i ilości.

  • Sproszkowany korzeń kosztuje od 6 do 10 zł za 100 g.
  • Olej żywokostowy kosztuje mniej więcej 15 zł za 50 ml.
  • Cena maści wynosi maści wynosi około 12 zł za 100 g.

Podobnie jak maść żywokostową do masażu i odprężenia po wysiłku fizycznym stosuje się olej z żywokostu połączony z boswellią tzw. bonifraterski olej żywokostowy. Naturalny korzeń żywokostu został w tym wypadku wzmocniony o działanie boswelli.
Boswellia (kadzidłowiec) jest egzotyczną rośliną pochodzącą z Indii, która pomaga w leczeniu reumatyzmu. Boswellia charakteryzuje się tym, że ma wyjątkowo mocne właściwości przeciwzapalne. Jest ona od wieków stosowana w formie medycyny naturalnej przeciw zapaleniu stawów i astmie. Oprócz tego substancja ma bardzo ładny zapach co powoduje,że jej zastosowanie ma miejsce również w produkcji kadzideł.

Bosswelia wspiera działanie żywokostu w zmniejszaniu bólu reumatycznego, zmniejsza obrzęki, pomaga w leczeniu złamań i urazów, a także polepsza ruchomość stawów.

Żywokost i Jałowiec

Bardzo dobre działanie w zakresie leczenia większości problemów związanych z zapalaniem i bólem tkanki mięśniowej oraz kostnej wykazuje połączenie korzenia żywokostu z jałowcem. Taki żel wyjątkowo dobrze działa na niwelowanie siniaków. Oprócz działającej alantoiny rekonstrukcję tkanek poprawia jałowiec. Powyższa roślina jest bogata w takie związki jak:

  • terpeny,
  • gorycze,
  • garbniki,
  • glikozydy flawonowe,
  • związki żywiczne,
  • sole mineralne.

Wszystkie wyżej wymienione substancje sprawiają, że jałowiec działa odkażająco oraz bakteriobójczo, co pomaga walczyć z nerwobólem.

Podsumowując: Koncentrat z korzenia żywokostu, Maść z żywokostu, Bonifraterski olej, żel z żywokostu i jałowca – każdy z tych preparatów z pewnością przyniesie ulgę w przypadku występowania bólów mięśniowych i stawowych, dokuczliwym siniakom, owrzodzeniom, suchej skórze, czy złamaniom. Forma podania tej substancji jest zależna od tego, co bardziej preferujemy – każda maść, papka, olej będą prawdopodobnie równie skuteczne.

Żywokost – przeciwwskazania

Mimo że roślina funkcjonuje pod nazwą „żywokost lekarski”, to musimy zaznaczyć, że oprócz działania leczniczego posiada również silne związki trujące. Badania potwierdzają, że nie można jej stosować do użytku wewnętrznego. W dawnych czasach stosowano ją do leczenia chorób żołądka i jelit. Najnowsze badania pokazują, że zawartość toksycznych substancji w roślinie doprowadza do uszkodzenia wątroby i płuc i ma wpływ na powstawanie nowotworów układu pokarmowego.

Źródła:

  1. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31672526/
  2. https://pubchem.ncbi.nlm.nih.gov/patent/US9241963#section=Patent-Abstract
Monika Wieckowska

✓ Zweryfikowany
Monika Wieckowska

Licencjonowany dietetyk, ukończony kierunek na Gdańskim Uniwersytecie Medycznym, aktualnie kontynuuje naukę na studiach magisterskich. Trener personalny.
Zainteresowania: Dietetyka i odchudzanie.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *