Kalkulator BMI: Oblicz swój wskaźnik masy ciała

Niewątpliwe sport to zdrowie. Regularne uprawianie sportu to nie tylko poprawa zdrowia, w tym także zdrowia psychicznego, ale także znacząca poprawa sylwetki. W sporcie ważną rolę odgrywa również cel ćwiczeń, ponieważ pozwala nam odpowiednio dostosować rodzaj treningów do naszych potrzeb i ambicji. Należy jednak pamiętać, że dążenie do upragnionego celu w postaci odchudzania, zbudowania masy mięśniowej czy wzrostu wydolności, kosztem zdrowia przyniesienie nam więcej szkód, niż korzyści.

Cel należy realizować krok po kroku, a kluczowe jest właściwe przygotowanie i plan.
Od czego zacząć? W pierwszej kolejności należy określić swoją wagę i wzrost, by wiedzieć
w jakim punkcie się znajdujemy. Jak tego dokonać? –  z pomocą przychodzi nam wskaźnik BMI.

Spis treści

• Czym jest wskaźnik BMI?
• Jak obliczyć BMI?
• BMI a czynniki takie jak płeć czy wiek
• BMI nie jest doskonałe
• Wynik BMI a profilaktyka

Czym jest wskaźnik BMI?

BMI, czyli body mass index to wskaźnik masy ciała, który pozwala ocenić stosunek i proporcję pomiędzy wagą, a wzrostem danej osoby. Jest to również najprostszy sposób na określenie czy mamy do czynienia z niedowagą, nadwagą bądź otyłością u danej osoby. Choć metoda ta stosowana jest od prawie 200 lat, pamiętać należy, że uzyskany wynik jest jedynie wartością szacunkową, ponieważ wskaźnik BMI nie bierze jednak uwagę zawartości tkanki tłuszczowej. Podkreślenia wymaga również, że wynik BMI uznawany za właściwy, jest zależny od wielu czynników m.in. od płci, jak również i wieku osoby.

Jak obliczyć BMI?

Obliczenie swojego BMI nie wymaga skomplikowanych działań matematycznych, a jedynie podstawienia odpowiednich wartości do następującego wzoru:

Wskaźnik BMI = masa ciała (kg)/wzrost² (m)

Aby prawidłowo określić, czy uzyskany wynik mieście się w granicach prawidłowej masy ciała czy też znajdujemy się powyżej lub poniżej skali, z pomocą przychodzi nam poniższa tabelka kształtująca normy BMI, opracowana przez Światową Organizację Zdrowia (WHO).

Jeżeli otrzymany wynik budzi wątpliwości, należy zasięgnąć porady specjalisty.

Czytaj też: Ćwiczenia na brzuch i boczki >>

BMI a czynniki takie jak płeć czy wiek

Jak już wspomniano, wskaźnik BMI należy uznać za wartość szacunkową, ponieważ uzależniony jest od czynników takich płeć czy wiek. Przyjmuje się, że kobieta o prawidłowej wadze i przeciętnej aktywności fizycznej posiada od 20 do 28% tkanki tłuszczowej, natomiast w przypadku mężczyzn granica kształtuje się od 14 do 20%. Różnica wynika bowiem z faktu, że mężczyźni, co do zasady, posiadają więcej mięśni, które są znacznie cięższe od tłuszczu. Wobec tego dokonując pomiaru BMI należy mieć na uwadze również prowadzony tryb życia, ponieważ osobie zajmujące się zawodowo lekkoatletyką albo kulturystyką mogą na podstawie powyżej tabeli uznawane być za osoby z niedowagą lub osoby otyłe.

Jeśli natomiast chodzi o wiek, to przyjmuje się, że wraz z wiekiem, zmniejsza się masa mięśniowa organizmu i masa kości, przy jednoczesnym wzroście poziomu tkanki tłuszczowej, przez co pomiar prezentuje nam wartość bardziej dla nas korzystniejszą niż jest w rzeczywistości. Fakt ten po raz kolejny dowodzi temu, że pomiar BMI jest wynikiem orientacyjnym, ponieważ w swoim założeniu wskaźnik BMI ma być metodą najprostszą
z możliwych, a tym samym nie uwzględnia on w swoich pomiarach takich kwestii jak proces starzenia się organizmu.

Inaczej sprawa ma się również w przypadku dzieci. Zgodnie z zaleceniami Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) wskaźnik BMI przeznaczony jest głównie dla osób dorosłych, ponieważ ilość tłuszczu chłopców różni się od ilości tłuszczu u dziewcząt, co więcej ilość tłuszczu zmienia się wraz z dojrzewaniem. Nie oznacza to jednak, że nie mamy możliwości określenia prawidłowej masy ciała i rozwoju u dziecka. Z pomocą przychodzą nam siatki centylowe, czyli specjalne plansze, które pozwalają na kontrolę rozwoju fizycznego dziecka na podstawie takich kryteriów jak płeć, wiek, wzrost, przyrost wagi, przyrost obwodu głowy i ramienia.

BMI nie jest doskonałe

Mając świadomość tego, jakie elementy są wykorzystywane przy obliczaniu prawidłowego BMI można odnieść wrażenie, że nie jest to obliczenie idealne. BMI uwzględnia w swoich obliczeniach masę naszego ciała oraz wzrost. Masa jest zestawiana z wzrostem i na tej podstawie uzyskujemy wynik wskazujący prawidłowość budowy naszej sylwetki. Niestety przy uwzględnianiu naszej wagi, nie są brane pod uwagę podstawowe elementy, które ją tworzą. Oznacza to, że osoba z dużą ilością tkanki tłuszczowej, lecz małą ilością masy mięśniowej może mieć prawidłowe BMI. Osoba posiadająca atletyczną budowę, ale małą tkankę tłuszczową może na podstawie wskaźnika BMI posiadać nadwagę. Oglądając liczne metamorfozy na portalach sportowych możemy natknąć się na zdjęcia wskazujące przemiany sylwetki ludzi na wysportowaną, przy zachowaniu niemal identycznej wagi, co przed przemianą. Jest to duża wada wskaźnika, która dyskwalifikuje go niemal całkowicie w przypadku osób trenujących. Osoby, które uprawiają kulturystykę, sporty siłowe, sporty szybkościowe korzystając z kalkulatora BMI bardzo często uzyskują informacje wskazujące, że cierpią na nadwagę, bądź otyłość! Kolejną wadą wskaźnika jest brak podziału na kobiety i mężczyzn. Ze względu na swoją naturalną budowę ciała kobiety będą posiadały większą ilość tkanki tłuszczowej, aniżeli mężczyźni.

BMI nie powinno być stosowane u osób, które uprawiają sport zawodowo. Zawodowcy lub pół-profesjonaliści są ukierunkowani na określone rezultaty w swoich dziedzinach. Pomijając dyscypliny sportowe, które uzależniają konkurencyjność od wagi zawodnika – BMI nie ma żadnego znaczenia w osiąganiu sukcesu. W zależności od danej dyscypliny sportowej zawodnik powinien skupić się na zmaksymalizowaniu wydajności, bądź jakości swoich mięśni zamiast na prawidłowym BMI. Lepszym rozwiązaniem będzie również dostosowanie swojej wagi do okresów treningowych i uzależnienia jej od określonych celów.  Wskaźnik BMI powstał na podstawie obserwacji ogólnej grupy ludzi, którzy pod względem budowy ciała oraz trybu życia wykazują przeciętność. Uznano, że waga rośnie proporcjonalnie do wzrostu człowieka. Nikt w historii tworzenia BMI nie skupiał się na indywidualnych cechach anatomii ludzkiej oraz podziału na płeć.

Jako przykład nieprecyzyjności wskaźnika BMI można wskazać, że osoba mierząca 170 cm może posiadać idealną dla siebie wagę w przedziale od 54 do 72 kilogramów. Różnicę
w budowie ciała widać po około 5 kilogramach, a co dopiero wyżej wskazanych 18 kg!  Analizując powyższe czynniki warto wskazać, że BMI jest wskaźnikiem o tyle dobrym, o ile jest on stosowany dla osób przeciętnych, które nie uprawiają sportu, nie posiadają niestandardowej budowy ciała i chcą się przekonać czy ich waga jest prawidłowa. Jeżeli uprawiamy sport, bądź stosujemy konkretną dietę, to lepiej skorzystać z bardziej skomplikowanych urządzeń. Uzyskanie  najlepszej opinii na temat naszego ciała będzie możliwe dzięki użyciu profesjonalnych badań wskazujących ilość tkanki tłuszczowej, tkanki mięśniowej oraz wody w naszym organizmie.

Wynik BMI a profilaktyka

 Wartość BMI to nie tylko wskaźnik, który pozwoli nam ustalić prawidłowy plan treningowy. Wynik zbyt niski lub przewyższający dopuszczalne normy to sygnał ostrzegawczy dla organizmu, który prowadzić powinien do zasięgnięcia opinii lekarza specjalisty. Wizyta u lekarza pozwoli wykryć na wczesnym etapie takie schorzenia jak np. chorobę niedokrwienną serca, cukrzycę, miażdżycę, anoreksję, problemy endokrynologicznie, a nawet choroby zakaźne jak AIDS czy gruźlicę, co z pewnością pozwoli podjąć kroki w kierunku odpowiedniego leczenia.

Źródła:

1. Katherine M.Flegal i inni, Association of All-Cause Mortality With Overweight and Obesity Using Standard Body Mass Index Categories: A Systematic Review and Meta-analysis  „Journal of the American Medical Association”, 309 (1), 2013, s. 71–82. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23280227
2. GarabedEknoyan, Adolphe Quetelet (1796–1874)—the average man and indices of obesity, „Nephrology Dialysis Transplantation”, 23 (1), 2008, s. 47–51. https://academic.oup.com/ndt/article/23/1/47/1923176

✓ Zweryfikowany

Monika Wieckowska

Licencjonowany dietetyk, ukończony kierunek na Gdańskim Uniwersytecie Medycznym, aktualnie kontynuuje naukę na studiach magisterskich. Trener personalny.
Zainteresowania: Dietetyka i odchudzanie.